SUPRB - Substance use and Psychosocial Risk Behaviours.

SUP-RB zoekt oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen vanuit een holistische visie. De zorgvraag of ondersteuningsnood wordt altijd vanuit zijn totaliteit benaderd en stelt daarbij de cliënt en zijn netwerk centraal. Een maatschappelijk vraagstuk staat ook nooit op zichtzelf maar is ingebed in een specifieke context. De onderzoeksprojecten focussen daarom zelden op specifieke facetten van een bepaalde uitdaging, maar richten zich eerder op het samenspel van verschillende aspecten en invalshoeken.

De thema’s die in SUP-RB aan bod komen kaderen steevast in biopsychosociale modellen die het ontstaan en continueren van risicogedrag en het herstel van problemen zien als het resultaat van biologische, psychologische én sociale factoren. Dit systeemdenken geeft inhoudelijk en methodologisch richting aan het centrum. Zo zal een onderzoek dat focust op psychische gezondheid (bv. schuld- en schaamtegevoelens, angst, coping gedrag, stigma, trauma) ook aandacht geven aan de invloed van deze factoren op het biomedisch functioneren van mensen (bv. hormonaal functioneren, fysieke gezondheid) en omgevingsfactoren zoals interpersoonlijke relaties, het gezin en de socio-economische status.

Het onderzoek en de dienstverlening focust vaak op de professionalisering van intermediairs om de haalbaarheid van de interventies te garanderen. Door de eindgebruikers van bij de start van het projecten te betrekken, wordt ook aan hen een stem gegeven. Zo zijn de resultaten en eindproducten écht op maat van de gebruikers. Binnen het onderzoekscentrum en binnen elk project wordt gestreefd naar het hoogst haalbare niveau van participatief werken. Concreet wordt ingezet op participatie van gebruikers en/of hun vertegenwoordigers in de klankbordgroep, een doorgedreven nodenbevraging of vraagverduidelijking voorafgaand aan het project, het betrekken van stakeholders bij het onderzoeksdesign en de valorisatie van projecten, enz.

Het onderzoek en de dienstverlening richt zich op verschillende domeinen zoals onderwijs, vrije tijd, werk, gezin, gemeente, gemeenschap, zorg en bestuur. SUP-RB is van mening dat gezondheid met als ultieme doel het verhogen van de levenskwaliteit een onderdeel moet zijn van élk beleid. 

Cliënten en intermediairs moeten verantwoorde en geïnformeerde keuzes kunnen maken: herstelgericht en vanuit een burgerschapsmodel (Vanderplasschen & Laenen, 2017). Herstel gaat hierbij niet enkel over het elimineren van symptomen, maar ook over het zoeken naar manieren om preventief, zingevend en met behulp van coping strategieën om te gaan met ongemakken en symptomen, altijd met het oog op een algemeen betere levenskwaliteit op de lange termijn. De cliënt (en zijn netwerk) stellen hierbij zelf hun waardenpakket en bijhorende noden samen en worden hierin ondersteund door waardenneutraal onderzoek.

Het onderzoek is altijd praktijkgericht en wordt zo veel mogelijk vertaald naar concrete interventies, tools, aanbevelingen, beleidsadviezen enz. voor een brede doelgroep van studenten, onderwijsgevenden, beleidsmakers, hulpverleners, intermediairs enz. Daarenboven wordt de effectiviteit van nieuwe en bestaande producten in kaart gebracht en worden ook innovatieve oplossingen geëxploreerd, bijvoorbeeld online hulpverlening. De interventies die ontwikkeld en/of onderzocht worden, situeren zich binnen het volledige continuüm of care (Mzarek & Haggerty, n.d.) om (escalatie van) problemen te voorkomen en duurzaam herstel en re-integratie in de maatschappij te realiseren. De focus ligt dan ook zowel op universele, selectieve en geïndiceerde preventie, als op vroegdetectie, vroeginterventie, zorg en nazorg. Er is ook aandacht voor sociale preventie (bijvoorbeeld via sociale activering) en schadebeperkende interventies (= harm reduction).