.jpg)
Meer kennis en bewustzijn creëren over duurzaam, biogebaseerd en circulair bouwen, zowel in het werkveld als in het onderwijs: dat is de ambitie van het grensoverschrijdend Interregproject Lerend Netwerk Biobouwers, waar het departement Omgeving van HOGENT in participeert. Onder meer een vormingstraject dat binnenkort wordt gelanceerd, moet die ambitie helpen waarmaken.
De bouwsector is op dit ogenblik, door de productie van de huidige gebruikte grondstoffen en materialen, het transport ervan en de verwerking van bouw- en sloopafval verantwoordelijk voor een behoorlijk aandeel van de emissies die het klimaat onder druk zetten. Maar door ecologisch te bouwen, aandacht te hebben voor een duurzame materiaalkeuze en van bij het ontwerp oplossingen te bedenken voor demontage, hergebruik en afvalverwerking, evenals voor veranderende trends en toekomstige renovaties, kan de sector een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen, de bio-circulaire economie en tegelijkertijd de lokale tewerkstelling stimuleren.
De omschakeling naar duurzaam materiaalgebruik impliceert dat men nadenkt over de impact doorheen de hele keten. Snel hernieuwbare materialen (houtbouw, biogebaseerd isolatie zoals cellulose of kurk, …) en hergebruik van materialen die al in omloop zijn, spelen hier een grote rol in. Voor deze omschakeling is het noodzakelijk om nieuwe praktische kennis te verspreiden onder bachelorstudenten én professionals.
Outside the box en met voeten op de grond
De lesmodule die binnen het project werd uitgewerkt start op 29 september voor een kleine groep van zowel bachelorstudenten en cursisten die professioneel actief zijn in de bouwsector. “We kiezen er zeer bewust voor om die twee doelgroepen samen te brengen”, benadrukt Tine Miet van Maele, die vanuit de opleiding houttechnologie bij het project is betrokken: “Studenten denken gemakkelijker outside the box, terwijl professionals meer met de voeten op de grond staan. Maar je hebt beide houdingen nodig. Als die elkaar vinden, kan dat tot creatieve en werkbare voorstellen leiden.”
In het vormingstraject staan hout en snel hernieuwbare of bio-based materialen centraal als voorbeelden van bio-circulaire materialen. Voorts focust het project op ecologisch systeemdenken en op vaardigheden zoals probleemoplossend denken, leiderschap en multidisciplinair samenwerken.
Biogebaseerd én circulair
Ecologisch bouwen is geen evidentie, schetst Tine Miet: “Het volstaat niet om biogebaseerd te werken, want dat betekent niet per se dat je ook circulair werkt. Het omgekeerde geldt evenzeer. Zo kan je met biogebaseerde materialen aan de slag gaan - wat een stap in de goede richting is - maar als je die materialen bij recyclage niet kan scheiden van de schadelijke stoffen en producten die je hebt gebruikt, kan je ze niet meer hergebruiken als milieuvriendelijk materiaal. En dan ben je terug bij af. Het komt er dus op aan om het hele systeem te analyseren, van productie tot hergebruik en nieuwe duurzame grondstoffen. Zo kan het dat bepaalde materialen die op zich milieuvriendelijk zijn, in het hele proces toch niet de beste keuze vormen in een duurzaam bouwproces. Het hele verhaal moet kloppen, en dat is geen evidente oefening die kennis, inzicht en creativiteit vereist. Met de lesmodule spelen we daarop in.”
Micro degree
De uiteindelijke doelstelling van het onderwijsproject is om nieuwe methodieken uit te rollen in de grensregio bij de deelnemende hogescholen, bij voorkeur in de vorm van een micro degree of verwerkt in bestaande lesmodules. Daarnaast wordt gewerkt aan een traject naar een opgeschaald vervolgproject op Europees niveau.
En dat is nodig, ervaart Tine Miet: “Er wordt wel veel gesproken over ecologisch bouwen, maar als puntje bij paaltje komt blijft het voorlopig toch niet veel meer dan morrelen in de marge. Neem bijvoorbeeld houtskeletbouw: ruw geschat is 10 procent van de nieuwbouw vandaag een houtbouw, wat al heel wat is, maar er is zeker nog veel progressie mogelijk.
Daarnaast bestaan ook nog veel misverstanden over de kostprijs: ecologisch bouwen is in de perceptie veel duurder, maar dat klopt meestal niet, al zeker niet als je ook de milieu- en gezondheidsvoordelen mee in rekening brengt. Er is dus nog veel werk aan de winkel. Onze lesmodule is alvast een goede start”, besluit ze.
Het project: timing, financiering en partners
Het onderwijsproject Lerend Netwerk Biobouwers loopt af op 2 december 2022, tijdens een slotevent dat plaatsvindt op HOGENT. Het project wordt voor 50 procent gesubsidieerd wordt door EU Interreg Grensregio Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
Het samenwerkingsverband telt drie Nederlandse en twee Vlaamse hogeronderwijsinstellingen, naast enkele andere partners: Avans, Hogeschool Zeeland, HOGENT, UGent en Bouwmensen Zuidwest. Het project vloeit voort uit Grenzeloos Biobased Onderwijs, een eerdere samenwerking tussen HOGENT en Avans binnen hetzelfde financieringskanaal.
Meer weten? Schrijf gratis in voor de lesmodule
- Donderdag 29 september, 10-17u, hands-on op campus, Goes
- Donderdagavond 6 oktober, 16u30-18u30, online
- Donderdagavond 13 oktober, 16u30-18u30, online
- Donderdagavond 10 november, 16u30-18u30, online
- Donderdag 17 november, 10-17u, hands-on op campus, Goes
Wil je deelnemen aan deze lesmodule of heb je nog vragen? Mail naar dries.vansteenkiste@hogent.be.
Vond je deze pagina al de max? Check dan zeker ook deze eens.
Houttechnologie
Houttechnologie is een professionele bachelor voor iedereen met een liefde voor hout die meer wil doen dan enkel met je handen werken. Je leert alles over hout en techniek: meubeltechnologie, verspaningstechnologie, binnen- en buitenschrijnwerk, afwerkingstechnologie, houtbouwtechnologie, automatiseringssoftware, duurzaamheid…Publicatiedatum: 01/09/2022