Nieuwe uitdagingen op Europees niveau benadrukken de dringende behoefte aan duurzaam landgebruik in verband met biodiversiteitsverlies, waterbeleid en klimaatverandering. Vlaanderen lijkt momenteel niet adequaat voorbereid en zet onvoldoende stappen om te voldoen aan de ambitieuze doelstellingen en de dringende oproep tot actie. Specifieke doelen, zoals ruimteneutraliteit tegen 2040 (BRV, de Bouwshift), ontharding tegen 2050 (BRV), Europese klimaatdoelen voor landgebruik tegen 2030 (LULUCF), en de VN- en EU-doelstelling van 30% natuuroppervlakte tegen 2030 (30x30-doelstelling voor beschermde gebieden), evenals de VN-landdegradatie-neutraliteit (SDG 15), hebben aanzienlijke ruimtelijke gevolgen voor de regio.
Het onderzoekscentrum DRUM wenst op drie pijlers haar onderzoek op landgebruik verder uit te bouwen:
- het onderzoeksprogramma over een klimaatrobuust en duurzaam landgebruik voor Vlaanderen met ruimtelijke implicatie en integratie van de diverse klimaat- en natuurdoelstellingen;
- internationale samenwerking rond duurzaam- en klimaatrobuust landgebruik
- dienstverlening aan overheidsinstanties die gerelateerd, beleidsvoorbereidend onderzoek nodig heeft en daartoe beroep doet op onze expertise.
Onze lopende projecten.
Projectresultaten.
Betonmeter
De Betonmeter is een webviewer waarin de bestaande betontoestand (ruimtebeslag en verharding), de betonevolutie, het betonrisico en de reductieopgave op gemeentelijk niveau wordt weergegeven.
Website
Betonstop 2020-2040: Gemeentelijke reductieopgave
Hoeveel bestemmingsoppervlakte dient een gemeente te neutraliseren en hoeveel dient ze te ontharden opdat de gemeente voldoet aan de doelstellingen van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen? Dit rapport is gekoppeld aan de webtoepassing Betonmeter.
Betonstop 2020-2040: Toekomstige ontwikkeling
Hoe zal het bijkomend ruimtebeslag zich verder ontwikkelen tot 2040 en 2050? Waar en hoeveel ruimtebeslag komt erbij in geval zonder beleidswijziging (GAU) en in geval van nieuw beleid (BRV)? Een toekomstsimulatie voor Vlaanderen ism. VITO.
Betonstop 2020-2040: Strategische neutralisatie
Wat is de aard van de gronden met het ruimtebeslagrisico? Over hoeveel open ruimte, bos, wetlands, … gaat het dat onder bestemmingsdruk staat? Kunnen we aan de hand van de meest waardevolle gronden voor natuur en landbouw een strategische neutralisatie van de bouwshift samenstellen?
VOORBESTEMD
Is Vlaanderen door zijn planologisch verleden voorbestemd voor ruimtelijke wanorde? En valt het tij überhaupt nog te keren?
Taskforce Bouwshift
Twee onderzoekers van het DRUM onderzoekscentrum, Mieke Paelinck en Peter Lacoere traden op als penhouder, naast Hans Tindemans (VRP) en Jan Bouckaert (Stibbe). HOGENT leverde specifiek een bijdrage aan de data-uitwerking van de bouwshift, het uitzetten van een strategie tot vrijwaring van de open ruimte en de financiële simulatie van een aantal compensatiescenario's bij herbestemming van gronden.
Betonstop 2020-2040
Is Vlaanderen door zijn planologisch verleden voorbestemd voor ruimtelijke wanorde? En valt het tij überhaupt nog te keren?
Public value capture of increased property values
Deze COST-actie ontwikkelde een Europees kader voor publieke waardevastlegging om de verdeling van ontwikkelingskosten en baten te verbeteren en overheidsbegrotingen te ontlasten. Een netwerk van experts uit meer dan 20 landen wisselde kennis uit en werkte aan gemeenschappelijke terminologie en verbeterde instrumenten voor publieke waardecaptatie.
Van groei naar grens
Dit boek bevat een uitwerking van het ruimteneutraal concept, een overzicht van hoe de doelstelling in andere EU-lidstaten wordt aangepakt en een uitwerking van een bouwshift voor Vlaanderen. Met deze concrete aanbevelingen en pistes voor beleidsmakers en ruimtelijk planners kan een volgende stap gezet worden om open ruimte in Vlaanderen te sparen.
Openruimteboekhouding Zemst
Samen met Voorland en Breekijzer vzw maakten Peter Lacoere en Oscar Zurita Hurtado een openruimteboekhouding mét actieprogramma op voor de gemeente Zemst. In deze studie worden de lokale neutralisatie- en onthardingsopgave uit de betonmeter (BRV-bouwshift) ruimtelijk uitgewerkt. Het actieprogramma beschrijft en berekent mogelijke en noodzakelijke acties, zodat de gemeente gericht kan werken aan de bouwshift en prioriteiten kan bepalen.
Advies en dienstverlening.
Als je vragen hebt of interesse hebt in een op maat gemaakt dienstverleningstraject, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.
Maak kennis met onze experten.
Peter Lacoere
Duurzaam landgebruik, bouwshift, no net land take policy, instrumenten grondbeleid, stedelijke vernieuwing
Guy Engelen
Ruimtelijk-dynamische modellering landgebruik, Cellular Automata modellering, GIS-analyse, systeemdynamische modellering, geografie
Suzanne Van Brussel
Ruimtelijke planning, duurzame ruimtelijke ontwikkeling, ruimtelijke analyses (GIS) en kwalitatief onderzoek, bouwshift, duurzame mobiliteit, ondersteuning lokale besturen
Tycho Taeckens
Ruimtelijk beleid, duurzaam ruimtegebruik, ruimtelijke analyse, beleidsondersteuning
Benieuwd naar meer?
Vind je deze informatie van ons onderzoeksthema duurzaam landgebruik interessant? Neem dan zeker een kijkje op de webpagina van het onderzoekscentrum Duurzaam Ruimtebruik en Mobiliteit.