Vandaag was campus Vesalius het decor voor de lancering van Arm in Arm, een wervingscampagne om (onder meer) jongvolwassenen en studenten aan te zetten om zorgvrijwilliger te worden. De zes organisaties die de actie met de steun van de Vlaamse overheid op het getouw zetten, kregen de steun van tv-persoonlijkheid Joris Hessels, die de studenten inspireerde om zich in te zetten als vrijwilliger. Tegelijkertijd vestigde HOGENT deze week - die de eerste Week van de Jonge Mantelzorger is - aandacht op studenten die al vrijwillig zorgtaken uitvoeren als mantelzorgers.
De campagne is het gevolg van een contextanalyse van de zorgsector, uitgevoerd door een partnership van oppashulpdiensten. Daaruit blijkt dat de vraag naar vrijwillige oppas blijft toenemen, terwijl het aantal gepresteerde uren van deze groep vrijwilligers daalt. “Vrijwilligerswerk is essentieel voor veel mensen die thuis zorg nodig hebben, maar door de uitstroom van vrijwilligers de afgelopen jaren staan veel van deze zorgvragen oningevuld” zegt Delphine Verscheure, coördinator van het project. “Met onze campagne willen we die trend ombuigen.”
De campagne Arm in Arm wil duidelijk maken dat vrijwilligerswerk een verrijkende ervaring is voor de vrijwilligers zelf. Uit de analyse blijkt dat vrijwilligers veel voldoening halen uit het contact met zorgvragers. “Vrijwilligerswerk biedt hen de kans om sociale contacten te leggen, nieuwe vaardigheden te leren, en actief bij te dragen aan een inclusieve samenleving”, zegt Verscheure. “Het is een win-win situatie.”
“Vrijwilligerswerk is een manier om een positieve impact te hebben op het leven van anderen, maar ook om zelf te groeien en nieuwe verbindingen aan te gaan”, vult Joris Hessels aan.
Hij ondersteunt de campagne door in gesprek te gaan met studenten en andere geïnteresseerden. Campus Vesalius beet de spits af, maar de komende periode trekt de campagne het Vlaamse land door.
Mantelzorg
Dat vrijwilligerswerk zowel voor de zorgbehoevende als voor de zorgvrijwilliger positief kan zijn, neemt niet weg dat het voor studenten niet evident is om zorgtaken op zich te nemen. Onderzoek toont aan dat liefst een op vijf studenten mantelzorgtaken op zich nemen, wat betekent dat ze hun studie combineren met zorg voor iemand in hun dichte netwerk - vaak ouder, grootouder, broer of zus – wegens een ziekte, psychische kwetsbaarheid, een beperking of een verslaving. Daarom werd de week van de jonge mantelzorger in het leven geroepen. Die geldt als een erkenning voor de complexiteit die deze jonge mantelzorgers ervaren bij het combineren van de zorg met hun studie.
Freya Ponteur, lector sociaal werk en betrokken bij onderzoek naar jonge mantelzorgers, licht toe: “Vele jonge mantelzorgers zijn er zich eigenlijk niet van bewust dat ze mantelzorger zijn omdat ze er zijn in opgegroeid. Een student die bijvoorbeeld een broer of zus met een beperking heeft, vindt het meestal vanzelfsprekend om een deel van de zorgtaken op zich te nemen. Mede daarom zal die zelden steun vragen.”
"Vrijwilligerswerk is een manier om een positieve impact te hebben op het leven van anderen, maar ook om zelf te groeien", zegt Joris Hessels.
Nochtans is die steun soms nodig, weet Freya: “Zorgtaken zijn dikwijls mentaal belastend, maar ook organisatorisch botsen de student-mantelzorgers wel eens op drempels. Verplichte aanwezigheid in de lessen bijvoorbeeld stelt hen soms voor praktische problemen.”
Freya Ponteur (lector en onderzoeker mantelzorg): "Zorgtaken zijn dikwijls mentaal belastend, maar ook organisatorisch botsen de student-mantelzorgers wel eens op drempels. Verplichte aanwezigheid in de lessen bijvoorbeeld stelt hen soms voor praktische problemen."
Bijzonder statuut
Student-mantelzorgers kunnen bij STUVO wel een bijzonder statuut aanvragen wegens uitzonderlijke sociale en individuele omstandigheden. Zo kunnen ze een doen beroep op aangepaste onderwijs- en examenmaatregelen.
Dat is niet overbodig, blijkt uit onderzoek waar Freya Ponteur bij betrokken was: zo’n kwart van de studenten geeft aan dat de mantelzorgtaken – die variëren van huishoudelijke hulp, administratie, medische hulp, emotionele ondersteuning,… - een negatieve tot zeer negatieve impact hebben op de studies. Liefst twee derden van de studenten voelt de mantelzorg aan als valkuil voor de onderwijsactiviteiten (lessen, taken, stages,…) en voor een iets kleiner deel geldt dat ook voor de examens. Voor ruim een derde weegt de mantelzorg ook op de contacten met medestudenten.
Daar staat wel tegenover dat de mantelzorg wel de verbondenheid met zowel de zorgbehoevende als andere gezinsleden positief beïnvloedt. En dat brengt ons terug bij de campagne Arm in Arm: als zorgvrijwilliger kan je een positieve impact hebben op anderen, maar je groeit ook zelf als mens. Voorwaarde bij studenten is wel dat er degelijke ondersteuning is en dat ze de weg kennen naar die ondersteuning.
Publicatiedatum: 24/10/2024