Het is belangrijk voor het mentale welzijn om te deconnecteren, om het werk even helemaal opzij te zetten. Maar voor velen blijkt dat moeilijk. Daarom willen Katrien Cobbaut en Charlotte Malengier van het onderzoekscentrum Sustainable Organizations met hun bordspel Re/Deconnectie de dialoog rond het thema aanzwengelen.
De lancering van het spel Re/Deconnectie valt niet toevallig in de aanloop naar de Week van de Deconnectie (18 tot 24 november), een initiatief dat je er wil toe aanzetten om een week collectief af te kicken van je smartphone of internet. Katrien Cobbaut situeert: “Het is een bekend gegeven: je krijgt ’s avonds na je werkuren nog enkele e-mails of Teamsberichten van collega’s of je leidinggevende en je voelt je verplicht om die nog snel te beantwoorden, ook al wordt dat niet van je verwacht. Het heeft tot gevolg dat je in je hoofd nooit de knop uitzet, met risico op stressproblemen.”
Geen 9-to-5
Katrien ervaart zelf dat HOGENT “geen 9-to-5-organisatie” is. “Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Voor mezelf voelt het juist beter om flexibel – en dus ook geregeld ’s avonds – te werken. Maar er is meer duidelijkheid nodig over de verwachtingen rond bereikbaarheid.”
Dat moet je echter niet in detail uitwerken op organisatieniveau, benadrukt ze: “Veel teams hebben een eigenheid en een specifieke manier van werken. Een breed algemeen kader is natuurlijk wenselijk, maar concrete afspraken maak je het best met je directe teamgenoten.”
Om de discussie daarrond te stimuleren, werkte Katrien samen met collega-onderzoeker Charlotte Malengier een bordspel uit over hoe je in werkcontext omgaat met online beschikbaarheid, met bellen via Teams, e-mailetiquette, e.d. Ze konden daarvoor rekenen op budget van het Fonds voor Wetenschapscommunicatie.
“Het is geen typisch competitief spel waarbij spelers het tegen elkaar opnemen en er uiteindelijk een winnaar uit de bus komt. Het is meer een facilitator om topics rond deconnecteren bespreekbaar te maken en binnen het team afspraken te maken daarrond”, legt Katrien uit.
De deelnemers leggen een traject af en worden onderweg geconfronteerd met stellingen die ze met elkaar bespreken. Alle spelers moeten stemmen over de stellingen om zo het debat levendig te houden en iedereen aan bod te laten komen.
Kind ziek
Er zijn drie soorten kaarten in het spel. Vijftien kaarten bevatten feitelijke weetjes gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek - zeg maar het educatieve luik van het spel - met stellingen zoals ‘Medewerkers kijken vaak naar hun leidinggevende als voorbeeld. Ze nemen dezelfde werkgewoontes (qua bereikbaarheid en werkuren) over’ of ‘Als je minder geconnecteerd bent met je werk buiten de werkuren, heeft dit een positief effect op jouw werkprestaties’.
Daarnaast voegden de onderzoekers ook kaarten toe met stellingen met een humoristische inslag, zoals: ‘Ik heb nog nooit per ongeluk mijn scherm gedeeld waarop ik aan het online shoppen was tijdens de werkuren’ of ‘Ik zou nooit een online meeting volgen vanuit mijn bed’. Met andere woorden: stellingen die op zoek gaan naar de anekdotiek achter telewerken.
De derde stapel kaarten zoomen in op herkenbare werksituaties en nodigen het meeste uit tot debat. Bijvoorbeeld: ‘Aan het einde van mijn vakantie check ik thuis mijn mailbox al eens, zo kan ik na mijn verlof met een overzichtelijke inbox starten’ of ‘Als ik thuiswerk mogen collega's mij online opbellen zonder voorafgaand bericht’ of ‘Als mijn kind ziek is, werk ik een dagje thuis’, enz.
“In de gesprekken die we bij de ontwikkeling van het spel met collega’s voerden, merkten we dat er binnen een team rond die onderwerpen vaak sterk uiteenlopende meningen en standpunten naar boven komen. Om eventuele ergernissen of zelfs conflicten te voorkomen, is de dialoog aangaan dus zeker niet overbodig. Het spel Re/Deconnect is een laagdrempelige manier om dat te doen”, vat Katrien Cobbaut samen.
Er zijn op dit ogenblik zes spelborden beschikbaar die HOGENT-teams kunnen uitlenen. Het onderzoekscentrum verkent daarnaast ook de mogelijkheid om het spel aan te bieden aan externe organisaties, als onderdeel van een workshop rond teambuilding en deconnectie.
Het spel helpt om topics rond deconnecteren bespreekbaar te maken en binnen het team afspraken te maken daarrond.
Katrien Cobbaut, onderzoeker Research Centre Sustainable Organizations
Wil je het spel zelf spelen met jouw team? Contacteer Katrien Cobbaut via katrien.cobbaut@hogent.be.
Publicatiedatum: 04/11/2024