Minder goede doelen ontvangen legaten, maar ze krijgen meer.

13 september is Dag van het Testament voor het goede doel.

Op 13 september is het Dag van het Testament voor het Goede Doel. De legatenbarometer van HOGENT, die cijfers rapporteert van erfenisinkomsten bij goede doelen vanaf het jaar 2010, toont jaar na jaar een positieve trend: goede doelen erven steeds meer van gulle schenkers. In 2021 zien we bij de 128 Belgische organisaties waarvan we over cijfers beschikken dat deze evolutie zich doorzet. Met 16% van de totale bedrijfsopbrengsten uit legateninkomsten, blijven legaten een belangrijke inkomstenbron voor deze organisaties.

Uit het legatenonderzoek van HOGENT blijkt dat in 2021 minder organisaties legaten ontvangen, maar het aantal legaten dat die organisaties krijgen en de totale inkomsten die daaruit voortvloeien zijn significant gestegen. Met andere woorden: minder organisaties krijgen legaten, maar die krijgen wel meer dan voorgaande jaren. Zo ontvingen organisaties in 2020 gemiddeld 1 miljoen euro, terwijl dat in 2021 bijna verdubbelt naar 1,7 miljoen euro. Het gemiddelde aantal legaten steeg daarbij van 6 naar 8 per organisatie.

Uit verschillende hoeken kwamen bezorgdheden dat het nultarief dat er ter compensatie kwam minder aantrekkelijk zou zijn bij kandidaat-erflaters, met als gevolg dat er minder legaten naar goede doelen zouden gaan. De legatenbarometer toont aan dat de inkomsten uit duolegaten en het aantal duolegaten dat naar goede doelen ging in 2021 licht gedaald zijn, al werd deze trend al in 2020 ingezet.

Opvallend is dus dat de totale legateninkomsten gestegen zijn, maar de duolegateninkomsten deze evolutie niet volgen. Het aandeel duolegateninkomsten uit de totale legateninkomsten dit jaar in 2021 naar 33%. Of de dalende trend te wijten is aan de hervorming van het duolegaat zal de toekomst verder moeten uitwijzen.

De hervorming hoeft echter niet altijd negatieve gevolgen met zich mee te brengen. Organisaties die positiever stonden tegenover de impact van het duolegaat waren tevreden met het nultarief omdat ze zo geen erfbelasting moesten betalen of zagen kansen om kandidaat-erflaters te identificeren.

Grootste legatenwervers en populairste domeinen

De grootste legatenwervers onder de deelnemende goede doelen zijn in 2021 Artsen Zonder Grenzen, Stichting tegen Kanker en Fondation Saint-Luc. Zij ontvingen respectievelijk 31,4 miljoen, 27,3 miljoen en 26,6 miljoen aan legateninkomsten. Deze top 3 is sterk onderhevig aan schommelingen en is ook niet voorspelbaar. Fondation Saint-Luc kreeg bijvoorbeeld in 2021 een uitzonderlijk hoog bedrag uit legaten en staat hiermee voor het eerst – en onverwacht – in de top 3. De meest populaire thema’s waaraan nagelaten wordt zijn gezondheidszorg (39,3% van de totale legateninkomsten), ontwikkelingssamenwerking (21,9%) en educatie en onderzoek (9,8%). Deze top 3 is sterk onderhevig aan schommelingen moeilijk voorspelbaar. Fondation Saint-Luc kreeg bijvoorbeeld in 2021 een uitzonderlijk hoog bedrag uit legaten en staat hiermee voor het eerst – en onverwacht – in de top 3. In vergelijking met voorgaande jaren ontvingen goede doelen rond gezondheidszorg opvallend grotere legateninkomsten: in 2020 gingen ze aan de haal met 26,4% van de totale legateninkomsten.