Gent Zuid Shopping Center krijgt een opmerkelijke nieuwe bewoner: in een pop up-atelier van de HOGENT-onderzoeksgroep Futures Through Design zullen innovatieve strijkinstrumenten gemaakt uit vlascomposiet gemaakt en onderzocht worden.
Onderzoeker dr. Tim Duerinck won in 2021 een Henry van de Velde-award voor zijn eerste strijkinstrumenten uit vlas. Na een passage in het Texture museum in Kortrijk vorig jaar, zet hij zijn onderzoek nu verder in een nieuw pop-up atelier in Gent Zuid Shopping Center. Hij zal er samen met andere HOGENT-collega’s twee jaar instrumenten maken en onderzoeken. Ook onderzoekers van Universiteit Gent werken mee aan het project. Uiteindelijk moet het onderzoek leiden tot de oprichting van een spin-off bedrijf.
Waardig alternatief
Tim Duerinck: “De eerste instrumenten die we maakten uit vlas zijn veelbelovend, ze hebben een warme krachtige klank en beschikken over enkele troeven tegenover houten strijkinstrumenten: ze zijn minder gevoelig voor schommelingen in vochtigheidsgraad en temperatuur en zijn dus minder kwetsbaar dan de houten instrumenten. Tot nog toe is carbon het enige andere materiaal waar strijkinstrumenten uit gemaakt worden, maar dat is qua ecologische voetafdruk geen interessante optie”, schetst Tim Duerinck.
Het is zeker niet de bedoeling om houten strijkinstrumenten te vervangen, benadrukt hij. “Maar voor muzikanten die geregeld buiten spelen, is vlas een waardig alternatief.” Bijkomend sterk element is dat vlas een zeer lokaal product is: België heeft een lange traditie in vlasnijverheid. De verwerking tot textielproducten is weliswaar grotendeels verhuisd naar lagelonenlanden, maar op het vlak van vlasteelt blijft België tot op vandaag, met zo’n 1900 landbouwbedrijven die erin actief zijn, een hoofdrolspeler. Samen met Frankrijk en Nederland vertegenwoordigt ons land 85 tot 90 procent van de wereldwijde vlasvezelproductie.
“Deze locatie geeft ons de kans om naar buiten te treden met ons onderzoek.”
Tim Duerinck, instrumentenbouwer, onderzoeker Futures Through Design.
Vermarkten
Hoewel Tim Duerinck met eerder onderzoek al kon aantonen dat vlas interessant bouwmateriaal is om strijkinstrumenten mee te vervaardigen, is meer onderzoek noodzakelijk: “Er is een prototype, maar de productie van zo’n instrument is zeer arbeidsintensief en gespecialiseerd. De komende twee jaar gaan we onderzoeken hoe we instrumenten uit vlas op een snellere en betere manier kunnen maken, zodat we ze op de markt kunnen brengen tegen een concurrentiële kostprijs”, legt hij uit. Om dat doel te bereiken, neemt de KASK & Conservatorium-onderzoeker dus twee jaar zijn intrek in een ruimte in het Gent Zuid Shopping Center.
Tim heeft immers meer dan 100 vierkante meter nodig, maar op het KASK & Conservatorium waren geen ateliers meer beschikbaar van dergelijke grootte. “We zijn een beetje slachtoffer van ons eigen succes”, zegt hij daarover: “De ruimtes die ik vroeger ter beschikking had, zijn nu ingenomen door andere projecten rond instrumentenbouw. Dus ging ik op zoek naar andere locaties en via Stad Gent kwamen we uit bij Gent Zuid Shopping Center.”
Daar bestond meteen interesse om het onderzoek tijdelijk een plek te geven. Creatieve invullingen passen in het beleid van het shopping center om een nieuw imago op te bouwen. Voor KASK & Conservatorium is het een manier om uit de klassieke onderzoeks- en onderwijscontext te breken en om naar buiten te treden met het onderzoek.
Testsessies
Het atelier blijft meestal gesloten voor publiek, maar winkelende voorbijgangers zullen Tim aan het werk zien en er worden instrumenten tentoongesteld. Af en toe gaan de atelierdeuren wel open: “We plannen een beperkt aantal atelierdagen en willen open testsessies en concertjes organiseren. Want we zijn een muziekatelier en dan moet er uiteraard ook geregeld muziek klinken”, zegt Tim.
Wie zelf viool, altviool of cello speelt en graag een instrument wil uittesten, kan altijd contact opnemen met Tim Duerinck (tim.duerinck@hogent.be). Die wil, als het onderzoek over twee jaar wordt afgerond, zijn vlasinstrumenten te koop aan te bieden via een spin-off bedrijf.
Bij muziekinstrumenten is het de traditie is om de merknaam te koppelen aan de ontwerper. Denk maar aan Stradivarius, Piano’s Maene, Steinway, Fender: dat zijn stuk voor stuk de familienamen van de bouwers. Over enkele jaren kunnen we dus luisteren naar de heerlijke Cello Suite N° 1 in G Majeur van Bach, gespeeld op een Duerinck.
Publicatiedatum: 18/04/2023