Het team Verstedelijking en Gemeenschapsvorming bestudeert vraagstukken rond verstedelijking vanuit de samenhang tussen de perspectieven van bewoners en gebruikers, praktijken uit sociaal werk en beleidsmakers in en rond de stad. Meer specifiek werken we via onderzoek, dienstverlening en onderwijs.
Participatie dient volgens ons een collectief leerproces te zijn waarin zowel bewoners, beleidsmakers als planners op andere manieren (leren) kijken naar een omgeving en naar concrete plaatsen en waarin ze samen nieuwe mogelijkheden ontdekken die voortbouwen op het verhaal van een buurt, een wijk, ….
We streven naar het mogelijk maken van mede-eigenaarschap van verschillende groepen aan de stedelijke omgeving. Dit betekent dat mensen moeten kunnen deelhebben aan stedelijke planning en beleid zonder noodzakelijk te moeten deelnemen aan inspraakprocessen. Formele participatiemogelijkheden worden aangevuld met aandacht voor informele en indirecte vormen van participatie, en een focus op de alledaagse leefwereld.
Voorbeelden van lopende of recent afgeronde projecten rond dit thema zijn:
- De wetenschappelijke dienstverlening ‘Een nieuwe toekomst voor de oude pastorij in Aalst-Nieuwerkerken’;
- De wetenschappelijke dienstverlening ‘Toekomstfonds Beernem’.
Voorbeelden van publicaties uit onze onderzoeksgroep rond dit thema zijn:
- Steel, R., e.a. (2014). Stadsvernieuwing vanuit een sociaal-pedagogisch perspectief. Gent: HOGENT.
- De Visscher, S. (2011). Hoe publiek is publiek? In N. Van Ceulebroeck (Ed.), De hangman: over jongeren in het straatbeeld (pp. 50-64). Brussel: Politeia.
De positie van kinderen en jongeren in stedelijke ruimtes wordt nog te vaak gedefinieerd door volwassenen in plaats van te vertrekken van de posities die deze kinderen en jongeren zelf al innemen. Wij beschouwen kinderen als feitelijke medeburgers die vanuit hun stedelijk burgerschap mee (kunnen) denken over moeilijkheden en tekorten in hun buurt. Daarom gaan we in samenwerking met kinderen aan de slag met concrete thema’s die hun dagelijkse leven bespelen en er een rol in spelen.
Voorbeelden van lopende of recent afgeronde projecten rond dit thema zijn:
- PWO KIDS (Kinderen in de stedelijke ruimte)
- Gebiedsverkenning vanuit een sociaal-cultureel perspectief in Aalst Rechteroever
Voorbeelden van publicaties uit onze onderzoeksgroep rond dit thema zijn:
- Sacré, H., e.a. (2015). Doe-het-zelf-boek. Samen (met kinderen en jongeren) denken over je straat. Gent: HOGENT.
- De Visscher, S. (2014). Mapping children's presence in the neighbourhood. In G. Biesta, M. De Bie & D. Wildemeersch (Eds.), Civic learning, democratic citizenship and the public sphere (pp. 73-90). Dordrecht: Springer.
- De Visscher, S. (2010). Hoe participatiever hoe beter? Actorschap van kinderen en jongeren in onderzoek. In Kind en Samenleving (Ed.), Tussen kind en samenleving. Over het sociale actorschap van kinderen. Meise: Onderzoekscentrum Kind en Samenleving.
Voor onze benadering van buurtgericht werken vertrekken we vanuit een sociaal ruimtelijk perspectief. Buurtgericht werken begint met een grondige analyse van de eigen buurtcontext en is geen eenrichtingsverkeer, maar kan bekeken worden vanuit verschillende perspectieven van diverse betrokkenen.
We werkten een perspectief uit op buurtgericht werken waarin het principe van werken in een buurt wordt aangevuld met het principe van werken met een buurt . Bij werken in een buurt staat de afstemming tussen vraag en aanbod centraal in functie van de plaatselijke context: men relateert de praktijk aan de kenmerken en noden van de gegeven context (vb. demografische kenmerken in de buurt, lokale zorgbehoeften, …) in gebruikte methodieken en/of doelstellingen. Bij het werken met een buurt verschijnt de plaatselijke sociale en ruimtelijke context niet slechts als iets waarmee rekening gehouden moet worden wanneer men een interventie plant, maar net als het startpunt en de focus van dergelijke interventie. Vanuit een dergelijk perspectief komt de sociale en ruimtelijke context van sociale voorzieningen sterk op de voorgrond.
Voorbeelden van lopende of recent afgeronde projecten rond dit thema zijn:
- Een veldanalyse van het jeugdwerk en sociaal-cultureel volwassenenwerk in opdracht van Socius en De Ambrassade
- De wetenschappelijke dienstverlening ‘Woonzorgcentra en buurtgericht werken’ in opdracht van de provinciaal overleg woonzorgcentra Oost-Vlaanderen
- Een onderwijsproject “Tram1 vertelt” in het opleidingsonderdeel Creatief-agogisch werken.
Voorbeelden van publicaties uit onze onderzoeksgroep rond dit thema zijn:
- Vanthuyne, T. & De Visscher, S. (2014). Bouwstenen voor buurtgericht werken: verkenning en inspiratie vanuit praktijken van buurtgericht werken bij woonzorgcentra. In: Tijdschrift voor Welzijnswerk 38 (338), pp.27-35.
Voorbeelden van lopende of recent afgeronde projecten rond dit thema zijn:
- Een onderzoek rond ‘Gemeenschapsvorming in een veranderende stad’ waarin sterk werd samen gewerkt met Buurtwerk en Samenlevingsopbouw Ledeberg;
- Een wetenschappelijke dienstverlening ‘Veldanalyse sociaal-culturele (werk)praktijken’ i.o.v. Socius en de Ambrassade.
- Het onderzoeksproject ‘Sociaal-artistieke praktijken in stedelijke tussenruimtes’ i.s.m. School of Arts;
- Een onderwijsproject in ‘Sociaal-cultureel werk en educatie’ waarin studenten activiteiten organiseerden waarin buurtorganisaties werden aangezet tot (mee) denken over mogelijke samenwerking met woonzorgcentra uit hun buurt.
We vatten stadsvernieuwing op als een gedeeld leerproces dat drie pijlers met elkaar verbindt:
- Gebiedsanalyse: met aandacht voor enerzijds de (voor)geschiedenis van een bepaald gebied en anderzijds de manier waarop bewoners en gebruikers er betekenis aan geven, zich door bewegen en tot elkaar verhouden;
- Dialoog: onderhandeling tussen bewoners, gebruikers, praktijkwerkers en bestuurders over uiteenlopende individuele en collectieve verwachtingen en noden;
- Integrale planning: gelijktijdig en –gericht inzetten op ruimtelijke, sociaal-culturele en economische elementen.
In het kader van de activerende verzorgingsstaat krijgt vrijwilligerswerk heel wat aandacht. Het appèl om als vrijwilliger actief te zijn, houdt in dat de discussie overwegend gevoerd wordt over vrijwilligers en minder over de betekenis van vrijwilligerswerk als vorm van werk. Wij beschouwen vrijwilligerswerk echter niet als een individueel proces, maar vertrekken vanuit volgende uitgangspunten:
- (Onderzoek naar) vrijwilligerswerk wordt vanuit een concrete benadering gevoerd
- (Onderzoek naar) de betekenis van vrijwilligerswerk wordt gerelateerd aan de concrete context van de organisatie en aan de vraag naar wat de betekenis en meerwaarde is van vrijwilligerswerk voor het individu, de organisatie en de samenleving
- Naargelang de (beoogde) concrete inbreng van vrijwilligers is een gedifferentieerd ondersteuningsaanbod vanuit de organisatie nodig.
Voorbeelden van lopende of recent afgeronde projecten rond dit thema zijn:
- Een verkennend onderzoek in opdracht van de Vlaamse Overheid naar de leefsituatie en ondersteuningsbehoeften van jonge mantelzorgers in Vlaanderen;
- Wetenschappelijke dienstverleningsprojecten i.o.v. Vormingplus Gent-Eeklo, KVLV en andere organisaties;
- Een onderwijsproject in ‘Maatschappelijk Assistent in de Praktijk’ waarin studenten een maatschappelijk engagement aangaan waarin ze samen werken met professionals en vrijwilligers uit diverse organisaties.
Projecten in de kijker.
Bekijk hieronder enkele voorbeelden van projecten die we eerder al hebben uitgevoerd.
Projecten in de kijker.
Bekijk hieronder enkele voorbeelden van projecten die we eerder al hebben uitgevoerd.
In opdracht van de Jeugddienst Gent bevroeg het team Verstedelijking & Gemeenschapsvorming tussen maart en mei 2016 meer dan 200 jongeren over hoe zij samenleven in Gent ervaren. Het uitgangspunt van hun onderzoek was om niet voor maar samen met de jongeren na te denken over wat goed is voor de stad.
Het traject bestond uit twee grote stappen. In een eerste stap gingen de onderzoekers aan de slag met kleine groepen jongeren. Er werden zo’n 40 jongeren tussen de 11 en 21 jaar bevraagd. Via een creatieve focusgroep werd met de jongeren nagedacht over het thema ‘respectvol samenleven’. Op basis van deze denkoefening formuleerden ze suggesties over hoe samenleven beter zou kunnen en elk groepje werkte één suggestie uit in een filmpje.
Hun suggesties en opmerkingen werden in een tweede stap omgezet in een survey, waarmee tweedejaarsstudenten sociaal werk de straat op trokken. Zij polsten bij 182 jongeren naar hoe zij samenleven ervaren in Gent.
In juni wordt het traject afgerond en in oktober worden de resultaten gepresenteerd voor het publiek op een evenement waar ook de betrokken jongeren opnieuw op worden uitgenodigd.
Contact
Met het nieuwe bestuursakkoord zet Stad Gent duidelijk in op de kindvriendelijke stad. Door in dit onderzoek bestaande inzichten uit zowel sociaal-pedagogische als ruimtelijk ontwerpkaders en -methodieken te combineren, willen we de zoektocht naar kindvriendelijke stedelijke ruimten ondersteunen en aan de hand van concrete pilootprojecten een onderzoeks- en reflectietool uitwerken om de kindvriendelijkheid van stedelijke ruimtes vanuit het perspectief van kinderen zelf te onderzoeken en te ondersteunen.
Lerend netwerk
Stad Gent stelde zich in 2013 tot doel om de kind- en jeugdvriendelijkste stad van Vlaanderen te worden. Maar wat houdt dit nu juist in, een kindvriendelijke stad? En hoe maak je de ambitie waar om een kind- en jeugdvriendelijke stad te worden. Tot welk soort ontplooiingskansen draagt de kind- en jeugdvriendelijke stad bij voor kinderen en jongeren? Welk soort opvoeder wil de stad zijn? Welke (andere?) positie voor kinderen en jongeren in de stad beoogt de kindvriendelijke stad? En hoe kan dit alles vertaald worden in een afgebakende beleidsvisie, doelstellingen en strategieën? Deze vragen vormen de basis van een lerend netwerk van stedelijke ambtenaren uit verschillende diensten. Aan de hand van Delphitechnieken worden verschillende standpunten met elkaar geconfronteerd en verrijkt aan de hand van andere Europese voorbeelden en empirisch materiaal dat verzameld werd met Gentse kinderen en jongeren.
Pilootstudies
In het projectvoorstel beogen we 3 pilootstudies. Om diverse cases in omvang en tijd te behandelen kiezen we ervoor om met 2 hoofdcases en 1 flankerende case te werken. De hoofdcases zullen gedurende het volledige project worden opgevolgd, waarbij we in de flankerende cases eerder focussen op een bepaald aspect. Op basis van gesprekken met verschillende stadsdiensten kozen we voor het stadsvernieuwingsproject in de Dampoortwijk en de herbestemming van het Ottenstadion in Gentbrugge als de twee hoofdcases. Daarnaast werken we samen met Lab van Troje als flankerende case waarin we enkele leefstraten vormgeven en opbouwen vanuit het oogpunt van kinderen en jongeren en hen in dialoog laten treden met andere bewoners en gebruikers van de straat over de straat van de toekomst.
Ontwikkeling van een tool
Met dit project willen we tools voor sociaal werkers, ontwerpers en stedelijke beleidsmakers ontwikkelen en uittesten om het perspectief van kinderen op verschillende beslissingsmomenten in bestaande planningsprocessen in te brengen, en zo deze planningsprocessen te beïnvloeden en de positie van kinderen in de stad te versterken.
KIDS vindt plaats van oktober 2013 tot en met september 2016 en wordt gefinancierd door het Onderzoeksfonds van Hogeschool Gent in het kader van de projectoproep Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek.
Downloads
Links
- Onderzoeker Hari Sacé geeft in dit filmpje uitleg over samen met kinderen nadenken over de stad.
- Wie meer wil weten over de pilootcase Dampoort vindt hier het overzichtsfilmpje.
Contact
DieGem staat voor diversiteit en gemeenschapsvorming en is een interdisciplinair onderzoeksproject naar alternatieve vormen van solidariteit. We zoeken die nieuwe vormen van solidariteit op plaatsen met veel diversiteit, waar mensen van verschillende afkomst in elkaars nabijheid vertoeven en zich engageren in praktijken. Daarbij bekijken we hoe professionals (beroepskrachten en vrijwilligers) daarop kunnen ingrijpen en hebben we aandacht voor de leerprocessen die hiermee gepaard gaan en voor de wijze waarop burgerschap vorm krijgt.
Interdisciplinair project
DieGem wordt uitgevoerd door een team met expertise in de sociologie, sociale geografie en ruimtelijke planning, politieke wetenschappen en sociale en culturele pedagogiek. Het gaat om volgende partners: UA (OASeS), KUL (Laboratorium voor Educatie & Samenleving; Afdeling Geografie; Architectuur & Maatschappij), UGent (Conflict- en Ontwikkelingsstudies), LUCA School of Arts (Architectuur), HoGent (Sociaal Werk). Het team werkt samen met meer dan 63 partners uit het praktijkveld die zetelen in de begeleidingscommissie. Deze organisaties zijn actief op de eerste lijn, op intermediair of op beleidsniveau.
Casestudies
Er staan 32 casestudies op de onderzoeksagenda, uit heel verschillende settings, zoals wonen, werken, leren en vrije tijd. Een deel van de cases zijn retrospectief, daarnaast doen we in 10 cases ook actieonderzoek, waarbij we met de betrokkenen actief meestappen in een veranderingstraject rond solidariteit in diversiteit. De betrokken collega's van HoGent staan voornamelijk in voor de uitwerking van de methodologie voor actieonderzoek én voor het praktijkonderzoek in verschillende cases. Concreet doen wij onderzoek in een jeugdbeweging (Chiro, Brussel), een intergenerationeel project (vzw Jong, Ledeberg) en een leergemeenschap (Citizenne, Brussel).
Valorisatie
DieGem wil tegemoet komen aan vragen en noden in praktijk en beleid, en stelt de ontwikkeling van volgende valorisatieproducten voorop:
- een operationeel kader over solidariteit in diversiteit dat organisaties inspireert om hun doelstellingen, missieverklaringen en evaluaties te herformuleren en scherp te stellen;
- een praktijkenbank met een analyse van de praktijken en aanbevelingen voor de toekomst;
- een training en een handboek om de kritisch-reflexieve competenties van praktijkwerkers te versterken;
- een toolbox met alternatieve beoordelingsstrategieën voor praktijk en beleid als aanvulling op de bestaande, vaak kwantitatieve en prestatiegeoriënteerde evaluatiestrategieën
DieGem vindt plaats van 1 januari 2013 tot en met 31december 2016 en wordt gefinancierd door het IWT - Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie.
Meer info
Achtergrondinformatie, publicaties, en de praktijkenbank van DieGem vind je op www.solidariteitdiversiteit.be
Contact
In 2014 verenigden vzw Bejaardenzorg (Mirte, Patershof, Mariawende, Kloosterhof, Cura en Rosas), Schakel vzw en HoGent zich rond tafel om een uniek project uit te werken rond een ruw en verborgen stukje natuur in Beernem. De centrale vraag binnen het gesprek was: “Welke rol kan een stuk weide, gelegen op het domein van een woonzorgzone in Beernem, spelen in het activeren van samenwerking tussen buurt en zorginstellingen?”
In een eerste fase werden een aantal bevragingsmomenten onder de buurtbewoners ingelast. Om mensen te laten kennismaken met het domein, werd een inspiratie evenement georganiseerd. Met de hamvraag Wa soeter keu’n gebeur’n in de Poaters under’n hof? lokten we op 3 oktober de Beernemnaars naar het kasteeldomein Patershof om mee na te denken over de toekomst van het kasteeldomein Patershof. Het werd een inspirerende en zonovergoten namiddag. Sommigen kwamen om het domein opnieuw te ontdekken. Voor velen is dit een plek vol verhalen en herinneringen. Anderen waren er nog nooit geweest, wisten niet dat er ze konden en mochten komen. Unaniem was het gevoel dat dit een leuke plek is met heel wat opportuniteiten en een ideale plaats om mensen te treffen. Tegelijk rezen er ook een aantal prangende vragen rond toegankelijkheid, bewaring, opwaardering en het evenwicht zoeken/vinden. We verzamelden heel wat mooie ideeën en ontmoetten een pak mensen die bereid zijn om mee te werken aan de toekomst van het kasteeldomein Patershof.
In navolging van het succesvolle evenement zetten we twee focusgroepen op poten. De eerste met mensen uit de zorg- en economische sector, de tweede kreeg de vorm van een wereldcafé met voornamelijk buurtbewoners. De resultaten van beide sessies werden geclusterd binnen een matrix, op basis van een vijftiental thema’s, die door de deelnemers werden aangebracht, en het schakelmodel, dat als een soort bril fungeerde om naar deze thema’s te kijken. Zo zijn we vandaag tot drie grote projecten gekomen: de tuin, de verbindingsbrug en ontmoetingsevent. Rond deze projecten kunnen een aantal concrete initiatieven opgezet worden, geijkt aan een aantal randvoorwaarden: Die randvoorwaarden zijn: respect voor natuur en rust, verbinding met het lokale & de buurt, ontmoeting, toegankelijkheid, mogelijkheid tot leren en cocreatie.
Pluktuin
Ondertussen heeft een eerste project concreet vorm gekregen. Een ‘trekker’ vanuit de buurt zelf, heeft het initiatief De Pluktuin gelanceerd. De bezieler, is ervan overtuigd dat een CSA tuin ook in Beernem mensen kan samenbrengen. Het beeld dat iedere inwoner/elk gezin in Beernem ook beschikt over een tuin én/of mogelijkheden (kennis, tijd) heeft om zelf te tuinieren klopt immers minder en minder (kleinere kavels, toename aan appartementsgebouwen,). Bovendien hebben ook minder en minder gezinnen de tijd en/of de kennis om er een eigen tuin op na te houden. Een gemeenschappelijke moestuin kan dus ook hier ingang vinden. De eerste vergadering was alvast een succes. Na een boeiend debat werd de knoop doorgehakt: 16 mensen stemden in om verder te gaan met de pluktuin, 6 mensen waren voor samen tuinieren. 9 mensen engageerden zich om samen als kerngroep dit project verder uit de grond te stampen.
Cocreatie
Toekomstfonds Beernem gaat over het organiseren van samenwerkingen op basis van cocreatie . Het opzetten en uitvoeren van dergelijke cocreatieprojecten is een gedeeld leerproces. Door eigen ervaringen te koppelen aan inzichten van anderen wordt er samen kennis opgebouwd. Het gaat om het zoeken naar win-winsituaties voor de buurt, organisaties, economische actoren, etc. Dat vraagt dat projecten blijvend open staan voor inbreng en initiatieven van buurtbewoners en organisaties. Het is dan ook belangrijk die ruimte te maken én te ondersteunen, om dit gedeeld leren mogelijk te maken.
De rode draad doorheen de projecten is samen zorg te dragen voor een plek, zorgen dat er iets te beleven valt en er ook samen van te genieten. Het gaat telkens om aandacht hebben voor mogelijkheden om de brug te slaan tussen de buurt en de ‘nieuwe’ bewoners van het Patershof, tussen jong en oud(er), met mensen die wat extra zorg of ondersteuning nodig hebben. Ook bij dit laatste gaat het om zoeken naar een wisselwerking – integratie van personen met een beperking of verhoogde zorgnood en de betekenis die deze mensen hebben voor de samenleving/hun medemens.
Samen zijn we op weg om van het Patershof een begrip te maken in en buiten Beernem. Op termijn willen we dat dit een plek is van en voor iedereen, een broeihaard voor tal van leuke ideeën. Daarbij willen we innoverend zijn op verschillende domeinen, maar met respect voor de buurt, de bewoners van het Patershof en de omgeving. De centrale vraag waarmee het project gestart is, is ondertussen beantwoord: de Paters under’n hof kan wel degelijk een activerende rol spelen, mensen verenigen en een ontmoetingsplaats zijn voor elke Beernemnaar.
Meer info
Achtergrondinformatie, publicaties, en de praktijkenbank van dit project vindt u op de facebookpagina van Toekomstfonds Beernem.
Contact
Het onderzoeksproject ‘Beleidsondersteunende trajecten stadsvernieuwing’ – kortweg BOTS – is een vervolgproject op 'Gemeenschapsvorming in een veranderende stad'
In dit project werkten we een sociaal-pedagogisch perspectief op stadsvernieuwing uit aan de hand van een reflectiekader en twee casestudies.
Samengevat wordt stadsvernieuwing vanuit sociaal-pedagogisch perspectief opgevat als een gedeeld leerproces dat drie pijlers met elkaar verbindt: gebiedsanalyse, dialoog en integrale planning.
Een gebiedsanalyse heeft aandacht voor de manier waarop bewoners en gebruikers van een gebied betekenis geven aan hun omgeving, er zich door bewegen en zich tot elkaar verhouden. Een gebiedsanalyse vertrekt dus van onderuit, vanuit de alledaagse leefwereld en heeft daarnaast ook aandacht voor de voorgeschiedenis van het gebied, en de bestaande maatschappelijke verhoudingen. Stadsvernieuwing krijgt vorm aan de hand van een dialoog tussen bewoners, gebruikers, praktijkwerkers en bestuurders, die in essentie gaat over de onderhandeling tussen uiteenlopende individuele en collectieve verwachtingen en noden. Het collectieve leerproces verbindt deze dialoog ook met een proces van integrale planning, waarbij gelijktijdig en gelijkgericht wordt ingezet op fysiek-ruimtelijk, sociaal-cultureel en economisch vlak. Deze integrale planning start reeds bij het soort vragen en doelen op basis waarvan een stadsvernieuwingsproject wordt opgestart: draagt stadsvernieuwing bij tot een meer democratische en sociaal-rechtvaardige samenleving?
De eindpublicatie 'Stadsvernieuwing vanuit een sociaal-pedagogisch perspectief' bevat drie boekjes: een Reflectiekader, Casestudie Aalst en Casestudie Gent. (Klik op de afbeelding om de publicaties te doorbladeren)
BOTS is een van de onderzoeksprojecten van het team Verstedelijking en Gemeenschapsvorming van de vakgroep sociaal werk van de Hogeschool Gent. Dit team bestudeert verstedelijking vanuit de samenhang tussen het perspectief van bewoners en gebruikers, sociaal werkpraktijken en van beleidsmakers in en rond de stad.
BOTS vond plaats van maart 2013 tot en met september 2014 en werd gefinancierd door het Onderzoeksfonds van de Hogeschool Gent in het kader van een projectoproep voor Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek.
Een veldstudie naar veranderingen in het landschap van sociaal-culturele praktijken. De onderzoeksvragen peilen in het bijzonder naar nieuwe en innovatieve sociaal-culturele praktijken en eventuele ondersteuningsbehoeften van die praktijken.
In 12 contexten verspreid over 5 ruimere gebieden willen we in kaart brengen welke erkende, gekende én vooral welke nieuwe en informele, soms tijdelijke, sociaal-culturele praktijken actief zijn in de verschillende contexten.
Waar:
- Brussel
- Gent
- Mechelen
- verstedelijkt gebied rond Kortrijk
- landelijke regio van de Noorderkempen
Dit doen we door een dubbele beweging. Starten vanuit een sociaal-ruimtelijk perspectief combineren we top-down en kwantitatieve data met bottom-up en kwalitatieve (etnografische) data. Nadien volgt de diepte-analyse van enkele praktijken.
Als synthese koppelen we beide analyses.
De in kaart gebrachte praktijken worden zo gelinkt aan de ruimtelijke, sociale en beleidsmatige context waarin, waarmee en waar ze werken.
Contact
Met het stadsvernieuwingsproject Oostende-Oosteroever wil de stad Oostende de leefbaarheid van het gebied rond de Vuurtorenwijk en de nieuwe projecten op de Oosteroever versterken door in te zetten op een cocreatieproject met ondernemers en bewoners.
Om aan de ambitie van dit stadsvernieuwingsproject te voldoen is er ons inziens nood aan een sociaalpedagogische invalshoek. Stadsvernieuwing komt immers ingrijpend tussen in de stedelijke ruimte, waarbij de effecten zich niet beperken tot de stenen maar ook een grote impact hebben op de mensen die er wonen.
Stadsvernieuwing vanuit sociaalpedagogisch perspectief vatten we hier dan ook op als een gedeeld leerproces dat drie pijlers met elkaar verbindt: gebiedsanalyse, dialoog en integrale planning.
Voor de procesbegeleiding willen we inzetten op 3 sporen:
- In kaart brengen van formele en informele actoren in de wijk: We schenken eerst en vooral aandacht aan een gedegen gebiedsanalyse. Deze dient niet enkel een inventariserend doel (in kaart brengen van lokale actoren) maar is ook probleemstellend en faciliterend ten aanzien van een zinvol cocreatietraject. We willen daarom in dit spoor ruimte creëren voor het in beeld brengen van lokale processen van betekenisverlening aan de woonomgeving en processen van gemeenschapsvorming waarop de cocreatieprocessen in sporen 2 en 3 kunnen voortbouwen.
- Ontwikkeling van cocreatiemethode in samenwerking met lokale ondernemers en buurtbewoners: Er wordt een aangepaste methode ontwikkeld om vanuit de wijk (ondernemers in de ruime zin, dus ook geëngageerde bewoners) een dynamiek (van cocreatie) te ontketenen die de wijk op een hoger niveau kan tillen. De methodiek moet ervoor zorgen dat de dynamiek van cocreatie duurzaam is in de tijd en dat de buurt zelfredzaam wordt.
- Effectieve cocreatie en realisaties: In spoor 3 wordt “geoogst” wat in spoor 1 en 2 is geïnitieerd. In deze fase is het belangrijk om te kunnen steunen op een aantal belangen die elkaar gevonden hebben in een gemeenschappelijk doel of doelen. In dit gedeelte komen de aspecten structuur, transactiemodel/verdienmodel en beleving samen. Er wordt gezocht naar een passende structuur om de activiteiten onder te brengen en te laten groeien.
Een mix van disciplines en competenties
Voor deze opdracht werd een samenwerkingsverband uitgetekend tussen HOGENT, vzw KleinVerhaal, vzw Schakel en Tom Van Mieghem Architecten bvba. Dit multidisciplinaire team bundelt onderzoeks- en praktijkkennis vanuit sociaal-culturele economische, sociaal-artistieke en sociaal-ruimtelijke hoek.
De onderzoeksgroep Verstedelijking en Gemeenschapsvorming van HOGENT heeft ervaring in multidisciplinaire projecten met kunstenaars en ontwerpers in een context van stadsvernieuwing.
Schakel vzw heeft een model van cocreatie ontwikkeld dat bruikbaar is voor de begeleiding van een breed scala van projecten gericht op gemeenschapsvorming, sociaal ondernemerschap, duurzaamheid en shared value creation.
kleinVerhaal vzw is een sociaal-artistieke praktijk met hoofdkwartier in Oostende die zich situeert op de grenszone tussen cultuur en welzijn. De organisatie bestaat ondertussen elf jaar en ontwikkelde zich tot een multidisciplinair gezelschap dat haar projecten in hoofdzaak ontwikkelt in Oostende.
tom van mieghem architecten is een team van jonge architecten uit Oostende die een constante nieuwsgierigheid hebben naar hoe de wereld werkt en naar hoe de mensen die deel uitmaken van die wereld omgaan met de ruimte rondom zich. Het ingrijpen in die ruimte vormt hun dagelijkse zoektocht.
Contact
Contact
Valentin Vaerwyckweg 1
Gebouw D
9000 Gent
luc.dedroogh@hogent.be
09 243 26 54
Contact
Valentin Vaerwyckweg 1
Gebouw D
9000 Gent
luc.dedroogh@hogent.be
09 243 26 54
Maak kennis
met onze experts.
Onze publicaties.
"Bewonersparticipatie dient een collectief leerproces te zijn waarin zowel bewoners, beleidsmakers als planners op andere manieren (leren) kijken naar een omgeving"
Cahier "Een burgerinitiatief?! Van participatie over coproductie naar mede-eigenaarschap" (2015)
Dit cahier bundelt indrukken, ervaringen en inzichten uit een thematische opstartweek van het academiejaar 2015-2016 met studenten en lesgevers uit de afstudeerrichting sociaal-cultureel werk van de opleiding Sociaal Werk.
Kinderen maken mee de stad (2015)
Artikel in tijdschrift Lokaal o.b.v. KIDS over medeonderzoekerschap kinderen in stedelijk ontwerp
Kinderen en jongeren als medeburgers in een duurzame en leefbare stad (2014)
Visietekst in opdracht van Vlaamse Overheid ter voorbereiding van een kindfocus in de stadsmonitor
Stadsvernieuwing vanuit een sociaal-pedagogisch perspectief (2014)
Driedelige publicatie die een reflectiekader uittekent voor stedelijke beleidsmakers betrokken op stadsvernieuwing en dit illustreert aan de hand van een analyse van stadsvernieuwingsbeleid in Gent en Aalst
Een kindfocus in de stadsmonitor (2014)
Onderzoeksrapport over de ontwikkeling van een kindfocus in de stadsmonitor, i.s.m. Kind & Samenleving en Mediaraven
Woonzorgcentra en buurtgericht werken (2013)
Onderzoeksrapport over mogelijkheden en knelpunten van buurtgericht werken in woonzorgcentra binnen provincie Oost-Vlaanderen
Gebiedsverkenning vanuit sociaal-cultureel perspectief in Aalst Rechteroever (2013)
Syntheseverslag van een sociaal-culturele gebiedsanalyse in opdracht van Stad Aalst
Stadswijk in verandering: lezen tussen stenen en mensen (2012)
In dit boek worden de rol en betekenis van sociaal-culturele tussenkomsten in relatie tot processen van gemeenschapsvorming in een veranderende stad bestudeerd. Bevat materiaal over Ledeberg Leeft en mental mapping als bevragingsmethode.
Reading urban cracks (2012)
Dit boek gaat in op het hoe en waarom van sociale en artistieke tussenkomsten in stedelijke tussenruimtes
locart.be
Databank sociaal-artistieke interventies in stedelijke context