In het regeerakkoord lezen we een extra financiering van het hoger onderwijs. Dat is een stap in de goede richting, maar HOGENT vraagt om een open debat van het financieringsmechanisme van het hoger onderwijs tout court, gebaseerd op een toekomstvisie over het hoger onderwijs en een proactief beleid. Met daarin een volwaardige plaats voor de graduaatsopleidingen.
De graduaatsopleidingen werden in 2019 geïntegreerd van de centra voor volwassenenonderwijs in de Vlaamse hogescholen met als doelstelling het zichtbaar uitbouwen van een onderwijsaanbod op niveau 5. Deze tweejarige opleidingen beogen een intensieve samenwerking met het werkveld: beroepsprofielen worden samen met de betrokken sectoren uitgewerkt en de opleidingen bestaan voor 1/3e uit werkplekleren. Dankzij graduaatsopleidingen stapt elk jaar een extra groep gekwalificeerde profielen de arbeidsmarkt in.
Stijgende interesse voor graduaten
De graduaatsopleidingen doen het bijzonder goed. Sinds de inkanteling van dit type opleidingen in de hogescholen vinden 18-jarigen (generatiestudenten) beter de weg naar de graduaten: de instroom van deze doelgroep groeit opvallend met 11 procent aan HOGENT. Het doel van de inkanteling was om jongeren aan te trekken die anders de weg naar het hoger onderwijs niet zouden vinden, dat lijkt nu te lukken. Vooral de STEM-opleidingen, zoals de graduaten elektromechanische systemen, HVAC-systemen, systeem- en netwerkbeheer en bouwkundig tekenen kennen een opvallende stijging, maar dat geldt evenzeer voor een graduaat marketing- en communicatiesupport.
Besparingen op onderwijs
Bij die inkanteling werden 2 financieringsprincipes gehanteerd. Een eerste principe was om met een open-end financiering te werken tot 2023. Dit betekent dat de reële studentengroei bijkomend werd gefinancierd. In 2022 werd door de Vlaamse overheid echter beslist om als besparingsmaatregel de open-end financiering vervroegd stop te zetten. Op 1 september 2022 werden de graduaten ingekanteld in de gesloten enveloppe van het hoger onderwijs. Dit betekent dat de studentengroei voor maximaal 2% wordt gefinancierd. Met een jaarlijkse gemiddelde stijging van 10% en een financiering die jaarlijks slechts 2% toeneemt, ontstaat er jaar na jaar een grotere financieringskloof. Bovendien verwachten de hogescholen dat de inschrijvingen in de graduaatsopleidingen nog verder zullen stijgen door de invoering van het decreet over de instroom en het optimaliseren van de studie-efficiëntie in het hoger onderwijs en daarmee de implementatie van de ‘harde knip’ in de bacheloropleidingen. Verder komt er ook een demografische golf op ons af en 6de-jaars bso zullen vanaf september 2025 rechtstreeks in de graduaten kunnen instromen. Een 7de jaar is niet langer een toegangsvoorwaarde.
Met een jaarlijkse gemiddelde stijging van 10% en een financiering die jaarlijks slechts 2% toeneemt, ontstaat er jaar na jaar een grotere financieringskloof.
Een tweede uitgangspunt was om geen bijkomende werkingsmiddelen toe te kennen aan de hogescholen bij de inkanteling van de graduaatsopleidingen. Men ging ervan uit dat er synergiën mogelijk waren en dat de hogescholen de werking van de graduaten bijvoorbeeld op vlak van infrastructuur of ICT konden absorberen binnen de bestaande werking. De graduaatsopleidingen vergen echter meer praktijklokalen en technische voorzieningen en een arbeidsintensieve begeleiding en coördinatie van het werkplekleren. Om hun maatschappelijke opdracht als brede toegangspoort tot het hoger onderwijs en tot de arbeidsmarkt te realiseren, moeten hogescholen bovendien kunnen zorgen voor dag- en avondopleidingen, intensieve studentenbegeleiding, zorgcoaching, taalbegeleiding en trajecten op maat. Het niet toekennen van werkingsmiddelen aan graduaatsstudenten betekent een discriminerende onderfinanciering van 20% ten opzichte van bachelorstudenten.
Kortom, HOGENT omarmt haar graduaatsstudenten en doet een appel op het beleid om de onderfinanciering van de graduaten tegen het licht te houden.
Vond je deze pagina al de max? Check dan zeker ook deze eens.
graduaten
Graduaatsopleidingen duren 2 jaar en bestaan minimaal uit één derde werkplekleren. Naast overdag zijn er ook opleidingen die je ’s avonds en in het weekend kan volgen. Na een graduaat kan je meteen aan de slag of kan je via een verkort traject je bachelor halen.
Dit initiatief draagt bij tot:
SDG4 - Kwaliteitsonderwijs
Meer weten over de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen? Kijk op hogent.be/duurzaamheid.Publicatiedatum: 27/09/2023