Goede doelen worden steeds vaker in testament opgenomen.

Goede doelen halen behoorlijk wat inkomsten uit legaten en die inkomsten gaan bovendien in stijgende lijn. Met andere woorden: er worden meer legaten (schenkingen uit nalatenschappen) geschonken aan goede doelen, en het bedrag van de legaten is ook toegenomen. In 2017 gingen 1080 legaten naar goede doelen en dat aantal steeg in 2018 (de meest recente cijfers) naar 1258. Dat is een toename met 17 procent. HOGENT onderzocht het fenomeen.

De legatenbarometer 2018, een bevraging uitgevoerd door HOGENT en testament.be, illustreert die evolutie. Er werden 121 Belgische non-profit organisaties die legaten ontvingen in 2018 bevraagd en geanalyseerd. In 2018 haalden deze 121 organisaties, divers in grootte en actiedomein, via legaten een totaalbedrag van 205 miljoen euro op. Gemiddeld komt bij die organisaties zelfs een vijfde van de totale inkomsten uit legaten.

Duolegaten brengen geld in het laatje

Een vierde van deze organisaties (30) haalt dit geld via het systeem van duolegaten op - daarbij betaalt de organisatie de successierechten van de andere begunstigde. In 2018 bedraagt het totaalbedrag aan duolegaten 31 miljoen euro. Dat is een recordbedrag, vergeleken met de verzamelde cijfers van de voorbije jaren waar het totaalbedrag rond de 4 tot 6 miljoen euro lag. Deze organisaties halen samen gemiddeld 40 procent van hun legateninkomsten via het systeem van duolegaten binnen. Eén derde van deze organisaties haalt zelfs alle legateninkomsten, dus 100%, via duolegaten op.

Nood aan geduld, goodwill en knowhow 

Uit de legatenbarometer blijkt dat 30 procent van de organisaties moeilijkheden ervaart met de afhandeling van legaten. Het gaat daarbij onder meer over vertragingen doordat er verschillende legatarissen (ook andere organisaties) betrokken zijn, familie die niet akkoord gaat, trage werking van sommige notariaten, de complexiteit van bepaalde legaten, de fiscale overheid die remmend werkt, de eis tot betaling van successierechten vooraleer opbrengsten gestort zijn (uitstel van betaling successierechten hangt af van de goodwill van de fiscus) en vraagt administratief soms veel opvolging terwijl er onvoldoende knowhow en personeel aanwezig is in de organisatie. 

Open communicatie over de mogelijkheid om na te laten, blijkt vruchten af te werpen. In 2018 is het meest populaire communicatiekanaal de website van de organisatie: 75 procent informeert de kandidaat-erflaters via hun website. Daarna komt de verspreiding van een flyer en/of brochure (63 procent) en individuele gesprekken (60 procent). Efficiënt gebruik van deze communicatiemiddelen leidt tot hogere totaalbedragen aan legaten. Lid zijn van testament.be (54 procent) brengt de allerhoogste opgehaalde totaalbedragen met zich mee. Opvallend is dat 13 procent wel legaten ontvangen heeft, maar geen enkele communicatie daarover voert. Deze organisaties ontvangen wel significant minder legaten. 

Durf te vragen

De ijzeren wet in fondsenwerving is: overwin alle schroom en durf de giftvraag stellen. Een organisatie doet er dus goed aan om kandidaat-erflaters op de hoogte te brengen van hun behoefte aan fondsen en daarvoor verschillende communicatiekanalen in te zetten.

In het onderzoek geven heel wat organisaties aan dat ze op de hoogte zijn dat ze in een testament zijn opgenomen. Dat is vreemd, want slechts 5 tot 10 procent van de erflaters brengt de organisatie ervan op de hoogte dat ze in het testament opgenomen is. De overgrote meerderheid informeert de toekomstig ontvangende organisatie hier dus niet over. Betekent dit dat de huidige legaten slechts een topje van de ijsberg zijn voor wat nog komt? En voorspelt dit een rooskleurige toekomst voor de organisaties en hun maatschappelijke impact?